donderdag 22 januari 2015

Over belonen en straffen






Goed gedrag belonen en slecht gedrag negeren....zo simpel is het als je al de opvoedingsboeken mag geloven. Al blijkt dat in theorie een stuk simpeler dan in de praktijk. Wij hebben hier namelijk heel ons beloningsysteem op de schop gedaan want we waren een beetje vastgeroest geraakt.

Wat bleek namelijk: wij beloonden onze kinderen als ze flink waren geweest en dat ging heel breed, van meehelpen in het huishouden zonder zagen tot flink opruimen en geen ruzie maken. Met andere woorden er was nogal wat interpretatie mogelijk en er werd duchtig onderhandeld over wanneer de kinderen vonden dat ze een beloning kregen. En dan kreeg je van die scheve situaties waar de kinderen elkaar letterlijk de kop insloegen maar daarna de tafel hadden gedekt op de dag dat ze niet van dienst waren en dan vroegen of ze een sticker kregen. 

Wij merkten ook dat elke kind een ander werkpuntje had. Afhankelijk van karakter en leeftijd was het één welbepaald gedrag dat steeds weer naar voor kwam als werkpuntje en waar de broer en de zus dan weer helemaal geen last van had. Dus de conclusie was snel getrokken. Ons beloningsysteem doelgerichter en specifieker maken. 

We zijn dan met iedereen rond tafel gaan zitten en iedereen kreeg één goed voornemen, die ze moeten waarmaken. Voor Fee is dat bijvoorbeeld zonder zagen gaan slapen en het slaapritueel niet nodeloos trekken, voor Lukas is dat bijvoorbeeld zijn zussen niet uitdagen en plagen en voor Kato is dat dan weer niet 'ontploffen' als ze boos wordt, maar rustig zeggen waarom ze kwaad is. Zo heeft iedereen zijn specifiek puntje, dat voor hun echt een uitdaging is om vol te houden. Elke dag die voorbij gaat waarin ze hun goede voornemen hebben waargemaakt krijgen ze een sticker. Na 30 stickers krijgen ze dan een zelfgekozen en op voorhand afgesproken beloning. Ook hier merkten we dat als de kinderen mee de beloning mogen kiezen ze een stuk gemotiveerder zijn. Voorbeelden van beloningen bij ons zijn voor 10 euro spulletjes kiezen in de Hema of een boekenbon. 

En ik moet zeggen tot nu toe loopt het nog allemaal super. Al vonden we ook dat we nog iets misten als de kinderen samen flink waren geweest. Want zo af en toe komt die roze wolk voorbij en zijn er ochtenden die supervlot verlopen zonder enige discussie of heel af en toe ook een avond. En ik moet eerlijk bekennen, als die roze wolk voorbij komt dan is dat zo geweldig fantastisch dat ik vond dat we niet anders konden om dat ook te belonen. Hiervoor hebben we dan het klassieke knikkersysteem in leven geroepen. Elke ochtend of avond die rustig en zonder enige vorm van discussie of ruzie verloopt krijgen ze een knikker in de pot (ik zeg altijd dat ze een knikker krijgen als mijn batterijen niet plat zijn als de ochtend of avond voorbij is :-)). Wanneer de pot dan vol is gaan we allemaal samen een dagje gaan zwemmen in een zwemparadijs. En aangezien noch mama- noch papavanvijf graag gaan zwemmen is dit voor onze kinderen een ongelooflijke beloning. Maar zo'n collectieve uitdaging is natuurlijk wel een heel stuk moeilijker...dus dat gaan zwemmen zal toch nog niet voor direct zijn (oefff :-)) 

17 opmerkingen:

  1. Geweldig. Mijn prepubers zijn er te oud voor, en ik wou dat dit hier nog kon. Toch maar eens nadenken over een vrije interpretatie van dit systeem...

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik ben er niet aan, aan straffen en belonen..
    Kinderen moeten intrinsiek leren wat wel en niet goed is, niet omdat jij het hun oplegt met een straf of een beloning ;).

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Meer info vind je via de termen 'onvoorwaardelijk ouderschap' en 'Unconditional Parenting'

      Verwijderen
    2. Ik hoop dat je pakweg over tien jaar nog steeds achter die visie staat !

      Verwijderen
    3. Er zit heel wat wijsheid in de filosofie achter 'onvoorwaardelijk ouderschap' hoor. Om te beginnen verschilt het uitgangspunt heel erg met dat van de huidige opvoedkundige methodiek, zijnde het behaviorisme. De gangbare opvoedtechnieken focussen grotendeels op gedrag en gaan voorbij aan de oorzaak van dat gedrag. Conditionering is heel effectief op korte termijn, dat is zeker, maar is het dat ook op lange termijn? Als ze het goed aanpakt (en daar twijfel ik niet aan), zal ze er binnen pakweg tien jaar nog meer achter staan dan nu. ;-)

      Verwijderen
    4. Hier neigen we de laatste weken ook naar onvoorwaardelijk ouderschap omdat het belonen niet blijkt te werken. (cfr: http://villaspeelmama.blogspot.be/2015/01/waarom-luistert-hij-niet.html )
      Ik probeer op hun intrinsieke motivatie te appelleren. En - hout vasthouden - dat lijkt te lukken!

      Verwijderen
    5. Daar ben ik absoluut van overtuigd secondpartofmylife. Straffen en belonen werkt enkel op korte termijn ;).

      Verwijderen
  3. Wauw! Ik vind het heel goed :)
    Leuk beloningsbord ook!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik was net aan't zoeken naar een nieuwe manier, volgens mij heb je mijn leven net gered hihi :)
    Ik ga mij hier vandaag een zak knikkers kopen voor de 'samen-doelstelling' en wat andere attributen voor een beloningsbord

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik heb je bericht met veel plezier gelezen. Wij hebben hier sinds enkele weken een flink-mand met kleine spulletjes uit de action om hen aan te moedigen flink te zijn en te belonen, maar zoals je zei is flink zijn voor interpretatie vatbaar... ik ga jouw systeem mee gebruiken :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Wat een goed idee. Hier draait een beloningssysteem ook vaak in de soep. Ik ga jullie aanpak eens proberen, klinkt alvast heel goed en werkbaar.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Wouw wat een slim systeem! Erg fijn voor mijn peuter-puber van bijna 4! Ik ren vanmiddag gelijk even naar action om de benodigdheden te kopen! Bedankt voor de tip!

    BeantwoordenVerwijderen
  8. ik ben erg fan van jouw systeem zeg! Ik denk dat ik dat hier schaamteloos eens zal kopiëren :)

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ik denk dat het goed is dat je beloningssysteem hebt herzien! Af en toe kan zo'n systeem best handig zijn, als je bepaald gedrag wilt aanleren en het op een andere manier niet zo wil lukken. Dat werkt inderdaad beter dan een te algemeen systeem. En ja, er zijn nadelen aan het gebruiken van beloningssystemen, maar laten we vooral ook gewoon lekker moeder zijn en zelf uitvinden wat wel of niet werkt! Al is het zeker goed je bewust te zijn van die voor- of nadelen.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Elke ouder wordt weleens gek van zijn kroost die niet altijd even flink is of de dingen doet zoals jij zou willen dat ze gebeuren.
    Aangezien ik zelf niet zo een consequent iemand ben hou ik zulke dingen dus niet erg lang vol en nu doe ik daar allemaal niet meer aan mee.
    Toch vind ik het straf hoe je zelf zo een systeem uitdoktert.
    Ik zelf doe het allemaal volgens gevoel.
    Ik ben niet voor straffen, maar heb dit toch al gedaan omdat het niet gewoon kon negeren of erover praten. Eens een afzondering (in de zetel een half uur gaan zitten of op de kamer blijven). Ruzies laat ik de kinderen vaak onderling oplossen. Enkel bij slaan kom ik meestal tussen. En lelijke woorden kan ik ook niet goed verdragen.
    Wanneer ik erg moe ben durf ik weleens gillen.
    Laat zeker eens weten of dat systeem goed werkte en nog steeds werkt binnen een paar maanden. Ook interessant voor moeders/vaders die dit gaan proberen.

    Groetjes

    Sandra
    Ik beloon ook goed gedrag. Vaak met woorden, maar soms krijgen ze een extra cent waar ze dan iets mee mogen 'doen'. Kauwgum kopen of een boek of een Dvd.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. lijkt op een business-plan!! Heel veel succes en hoop stiekem dat de knikkers snel zullen groeien :-)
    zus 3

    BeantwoordenVerwijderen